ئەڤین ئیبراھیم فەتاح
قهوانهی حیزبه
ئیسلامیهكان ئهوهیه ههرێمی كوردستان بكهن به ههرێمێكی ئیسلامی و حوكم و یاسای
فوول ئیسلامی عیار 24 بێت، كه تهنانهت له جهزیرهی عهرهبیش جێبهجێ نهكراوه.
بۆ ئهم كارهش ههر خۆیان و بۆ مهرامی سیاسیی خۆیان چهندین تابووی ئیسلامییان
شكاندووه و بهردهوامیشن له شكاندنیان، وا دهزانن خهڵكی نایان بینێت و له حیله
شهرعیهكانیان تێناگات. سهیر لهوهدایه گۆڕانیش هاتوهته پاڵی ئهم قهوانهوه!
بۆ نموونه،
له سهحیحی بوخاریدا به سهنهدی متمانهدار هاتووه له پێغهمبهرهوه:
(لن يُفلِح قَوْمٌ وَلَّوْا أمرَهم امرأةً) (گێڕانهوهی: بوخاری،
نهسائی، ئهحمهد، تیرمیذی، حاكیم، بهیههقی. نهسائی له بابێكدا هێناویهتی به
ناونیشانی: نههیكردن له دهستبهكاركردنی ژنان له دهسهڵاتداریدا "النهي
عن استعمال النساء في الحكم"). به دهستهواژهی كهمێك جیاوازیش له سهرچاوهگهلێكی
تریشدا گهیشتوه. واتا: "ھەر قەومێک کاری
خۆیان داوەتە دەستی ژنێک و کردویانە بە کاربەدەستی خۆیان؛ سەرکەوتوو نابن".
" "تولیة" که لهو دهقهدا
باس کراوە؛ یانی "کردن به کاربهدهست" یاخود بهخشینی "ویلایهت"
به کهسێک، "ویلایهت" یش به مانای كاربهدهستی دێت به ههموو شێوهكی،
و له كهلهپوری فیقهیی ئیسلامیدا به ویلایهتی گشتی "الولایة العامة"
ناسراوه، كه ئهم كاربهدهستیانه دهگرێتهوه: ئیمامهت (سهرۆكایهتیی دهوڵهتی
ئیسلامی)، وەزارهت، قەزاوەت، دادگەری، ئیمارەت، شارەبانی (شرطه) واتە دەسەڵاتی جێبەجێکاری،
حیسبە (پۆلیسی ئایینی)، ئەمیرایەتیی جیھاد، سەرۆکایەتیی جەنگە تەمێکاریەکان (تەمێکردنی
ھەڵاگەڕاوە و چەکداری یاخی و چەتەکان)، لێپرسراویی کۆکردنەوەی زەکات و باج. ئەمانەش
ھەموو کاربەدەستیەکانی دەوڵەتی ئیسلامیی کۆن بون.
واتا، بەپێی ئەم
حەدیسە ژن بۆی نیە توخنی ھەر دەسەڵات و کاربەدەستییەک بکەوێت، و بڕایەوە.
حیزبی یەکگرتووی
ئیسلامیی کوردستان یەکەم حیزب بوو دەستپێشخەریی ئەوەی کرد لە مەجلیسی شوراکەیدا
ژنان جمەیان دەھات و شانازیی بەوەوە دەکرد و ئێستاش بەردەوامە، گوایە ئەوان دیمۆکراسیخوازن
و یەکسانیی ژنان لای وان بە پێی شەرعی خودا پارێزراوە. ھەر لە ھەڵبژاردنی ئەم پایزەش
رێژەی ژنان لە لیستەکەی ئەواندا پتر بوو لە ھەموو لیستەکانی دیکەو ٣٢% بوو. ئەی عەجەب
کاریان بەم حەدیسە نەبەویە سەحیحە نەکردووە؟!
ئەمما عەلمانیەکان
کە تا ھەنوکە نەیانتوانیوە ئیسلام وەک بنەمای سەرەکیی یاسا لە دەستووری مەرکەزی
لابەرن؛ ئەوانیش لیستەکانیان تژیی ژنە و ئێستا بوونی ژن لە پرۆسەی حوکم و دەسەڵات
بوەتە بابەتێکی پێویست، و ئەگەر بەدڵیان نیە؛ مافی کۆتا ھەیە. واتا، ئەمانیش شەقێکی
عەلمانییان لە حەدیسی ناوبراو داوە.
مەلاکان ھەفتە
نیە لەسەر مینبەرەکانیانەوە سووکایەتیمان پێ نەکەن گوایە ژن ئەم کۆمەڵگەیەی تێکداوە
و فەساد بڵاو دەکاتەوە، کەچی یەک دانەیان جورئەتی ئەوەی نیە بێژێت: بەپێی سوننەتی
نەبەوی ژن بۆی نیە توخنی دەسەڵات و کاربەدەستی ببێت و فەرموون ئەوە حەدیسی سەحیحی
بوخاریە بە سەنەدەوە. دەڵێی ڕێکەوتنێکی نھێنی ھەیە کە ئەم حەدیسە بایکۆت بکرێت و کەسیش
باسی نەکات!!
ھەموو ئاینێک
بابەتی چەقبەستووی نەگۆڕە، کەچی لە کۆمەڵگەدا مومارەسە دەکرێت کە قەوارەیەکی بزواو
و گۆڕاوە. بۆیە، لەگەڵ گۆڕان و پێشھاتەکاندا پێشھات و گرفت و بابەتی تازە پەیدا دەبن
کە لەگەڵ دەقە ئاینیەکاندا ناگونجێن، و پرسیارن و پێویستیان بە وەڵام ھەیە. وەڵامی
ئاین دەچێتە قاڵبی ئیجتیھادەوە، ئیجتیھادیش مرۆڤ دەیکات نەک خودا، کەواتە ھەر ئیجتیھادێک
شکاندنی تابوویەکی پێوە دیارە.
گرفتی بابەتەکە
ئەوەیە، کێ ئەم ئیجتیھادانە دەکات و کەی و بۆچی؟
ـ مەلا و موفتی
و لایەنی پەیوەندیدار.
ـ ئەو کاتەی
کاریان پێبوو.
ـ بۆ ئەوەی بەرژەوەندیی
خۆیان بپارێزن.
واتا، بۆ ھەر
بابەتێک بەرژەوەندییان ھەبوو حەڵاڵە، ئەگەرنا حەرامە. ئەمڕۆ بەرژەوەندییان ئەوەیە
ژن بچێتە ناو دەسەڵاتەوە؛ حەڵاڵە.. ژن قژی دیار بێت؛ سفوور و حەرامە!
بۆ نموونە، پیاوێک
ھەیە زۆرترین دەنگی ھێناوە بۆ پەرلەمان، لێدوان دەدات: ھەر یاسایەک لەگەڵ بنەماکانی
ئیسلام نەگونجێت؛ کار بۆ ئەوە دەکەم لابرێت. دەپرسم: کە وەھا ئیسلامێکی پاراویت؛ ئەدی
بۆچی ئەم حەدیسەت لەپێ کرد و بە سوننەی نەبەویت نەکرد سەرۆکی لیستێک بویت پڕی ژن
بوو؟ یان، کە بویت بە پەرلەمانتار؛ بۆچی کار ناکەیت بۆ ئەوەی ئەو ژنانە لابەریت کە
ھاولیستت بوون نەبادا قەوارەکەت موفلیح (سەرکەوتو و سەرفراز) نەبێت بەپێی سونەت؟!!
........................
بۆ رۆژنامەی چاودێر